رسول اف: نمی خواهم بخشی از رقابت بر سر ابتذال باشم
از دریافت سیمرغ بلورین جشنواره فجر برای فیلم «گاگومان» ۱۸ سال پیش تا دوبار کسب جایزه بهترین کارگردانی در بخش نوعی نگاه فستیوال کن برای فیلم های «به امید دیدار» و «دستنوشته ها نمی سوزند» و قریب سی جایزه دیگر از فستیوال های گوناگون اروپایی، آسیایی و آمریکایی هیچکدام باعث نشده تا حتی یکی از هفت فیلم بلند سینمایی «محمد رسول اف» رنگ اکران عمومی در سینماهای موطن این کارگردان را ببیند. احتمالاً او در این فقره رکورددار است؛ اما این تنها وجه ممیز غیرهنری او با دیگر کارگردانان سینمای ایران نیست. رسول اف بخش عمده ای از دهه اخیر را به حکم مراجع قضایی «ممنوع الخروج» بوده و هرچند آثار او در سینماهای دنیا، جهانگردی می کنند او خود محکوم بوده تا در ایران و البته در دسترس باشد. یکی از آثار ممنوعه رسولاف فیلمی است به نام «به امید دیدار»؛ روایتی از دغدغه های یک وکیل زن ایرانی که دیگر نمی خواهد در ایران باشد. این فیلم اولین ساخته رسول اف پس از آزادی از بازداشت موقت در سال ۱۳۸۸ است، روزهایی که شاید خود او هم همچون نقش اول فیلم درگیر پاسخ به این پرسش بود که ایران جای ماندن است یا نه؟
در ادامه چند خط از این گفتگو را می خوانید:
- نگذاشته ام این احساس درماندگی و گیر افتادن به من غلبه کند. وقتی این حس در من تشدید می شود از خودم می پرسم از نظر وضعیتی که در آن هستم، چه فرق بزرگی میان من و هر شهروند دیگر ایرانی وجود دارد؟ همه ما تقریباً در همین وضع هستیم.
- خیلی ها به خود حق می دهند بگذارند و بروند. از این عده برخی هم که می مانند یا ساختار را پذیرفته اند یا امکان رفتن ندارند. گروه کوچکی هم در تلاش برای اصلاح ساختارند. اما نکته ای که جای نگرانی دارد این است که در منظر عمومی اقدام آن گروه کوچک برای اصلاح ساختار، تلاش بی حاصل و نتیجه است.
- پس از نمایش فیلم «لِرد» در هفتادمین جشنواره کن روزنامه نگاری در یکی از روزنامه های اصلاح طلب نوشت که (نقل به مضمون) اگر رسول اف اینقدر حالش بد است چرا از ایران نمی رود تا هم خیال خودش راحت شود هم خیال ما!
- نتیجه عملکرد حاکمیت طی این سال ها از بین رفتن احساس همدلی و مسئولیت پذیری مردم نسبت به محیطی است که در آن زندگی می کنند. حالتی که می توان از آن به عنوان «بی مسولیتی سازمان یافته» یاد کرد.
- به عنوان یک فیلمساز فکر می کنم وقتی رابطه ام با فرهنگ زادگاهم قطع شود، تولید فیلم تقریباً برایم بی‌معنی می‌شود. چون در این حالت تبدیل به تکنسینی می‌شوم که قرار است تنها درباره بخش های تکنیکی فیلم تصمیم بگیرد.
- یک شب تصمیم گرفتم همراه دخترم حوالی خانه قدم بزنیم و برایش توضیح دهم که هرکس به زندان محکوم می شود الزاماً آدم خطاکاری نیست. آن شب هنگام پیاده روی مقدمه چینی مفصلی کردم تا حکم دادگاه بدوی را به او بگویم. اما پیش از آنکه من چیزی بگویم متوجه شدم او از رای دادگاه اطلاع دارد.
- فیلم ها و تولیدات روی پرده نشان می دهد در جریان اصلی سینمای ایران رقابت بر سر ابتذال است. من هرگز نمی خواهم بخشی از این رقابت باشم.
متن کامل گفتگوی هشت صفحه ای محمد رسول اف با حسن اسدی زیدآبادی را در شماره سوم حق ملت بخوانید.
برای تهیه ماهنامه فصل حق ملت علاوه بر کیوسک ها می توانید با مراجعه به سایت مجله به نشانی زیر سفارش خود را ثبت کنید و بدون پرداخت هزینه حمل و پست در منزل یا محل کارتان دریافت کنید.